Cùng với phanh, chuyển số là một trong những chức năng cơ học cơ bản của xe đạp. Học cách chỉnh đề xe đạp nghe thì có vẻ là một việc đơn giản, nhưng thực hành chuyển số sao cho bạn có thể vượt qua được những địa hình khác nhau là điều mà ngay cả những tay đua kỳ cựu cũng cần phải học. Sang số phù hợp không chỉ cải thiện tốc độ của bạn mà còn giúp chuyến đi thoải mái hơn và tăng sức bền trên những chuyến đi dài.
Hầu hết những người đi xe đạp leo núi đều gặp phải nhiều loại địa hình khác nhau và việc học cách sử dụng đúng cách tất cả số trên bộ truyền động có thể giúp bạn vượt qua những địa hình tưởng như khó khăn nhất. Vậy—làm thế nào để bạn biết cách căn chỉnh đề xe đạp khi di chuyển? Và làm thế nào để bạn biết khi nào bạn nên chuyển số? bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về cách chỉnh đề xe đạp.
Đặc điểm của bộ chuyển sổ xe đạp trên các dòng xe đạp khác nhau?
Hầu hết các xe đạp leo núi đều được trang bị hai lẫy chuyển số ở mỗi bên tay lái tay đề bên phải điều khiển củ đề phía sau và tay đề bên trái điều khiển gạt đĩa phía trước. Lưu ý: một số xe đạp leo núi chỉ có một đĩa và dàn bánh răng sẽ có số lượng líp nhiều hơn ở phía sau, điều này giúp loại bỏ những bộ số không cần thiết của bộ chuyển số phía trước hoặc bộ chuyển số phía trước.
Khi bạn đẩy các lẫy chuyển số này, bạn sẽ di chuyển xích từ số này sang số khác. Gạt đĩa (tay trái) dẫn đến những thay đổi lớn hơn trong cách di chuyển, trong khi Củ đề (tay phải) dẫn đến những thay đổi số nhỏ hơn.
Tại sao cần nắm rõ cách chỉnh đề xe đạp?
Biết cách hoạt động của các bánh răng trên xe đạp sẽ mang lại niềm vui cho bạn khi đạp xe. Bằng cách hiểu các nguyên tắc cơ bản, bạn sẽ có thể chọn số phù hợp hơn cho từng địa hình, điều này sẽ giúp bạn duy trì phong độ đạp hiệu quả trên cả đường leo núi và đường bằng phẳng, cho dù bạn đang trên một cuộc đua hay đơn giản chỉ muốn bắt đầu một chuyến khám phá. Trước tiên hãy tìm hiểu các bộ phận của bộ đề xe đạp:
Trên một chiếc xe đạp đa tốc độ thông thường, hệ thống truyền động bao gồm các bộ phận sau:
Đùi đĩa: Bộ phận gắn vào bàn đạp, trong đó dây xích (đĩa xích) là bộ phận quan trọng trong quá trình chuyển số.
Líp: Đĩa phía sau xe đạp của bạn là tập hợp các bánh răng (bánh răng) được gắn ở phía bên phải bánh sau của bạn.
Xích: Xích nối các bánh răng trước và các bánh răng phía sau để khi bạn quay bàn đạp thì các bánh xe cũng quay. Số lượng răng trên bánh răng và dây xích kết hợp với nhau để quyết định việc đạp xe dễ hay khó.
Bộ đề: Đây là cơ chế dẫn hướng vật lý cho dây xích từ bánh răng này sang bánh răng khác hoặc dây xích này sang dây xích khác khi bạn chuyển số. Hầu hết các xe đạp đều có bộ chuyển số phía sau hay còn gọi là củ đề xe đạp, trong khi không phải tất cả các xe đạp đều có bộ phận gạt đĩa ở phía trước.
Bộ chuyển số: bao gồm tay đề, xích, gạt đĩa, củ đề và các bánh răng.
Để hiểu rõ hơn cách chỉnh đề xe đạp, cần biết các bánh răng thực sự làm gì và chúng hoạt động như thế nào. Bánh răng giúp bạn đạt được và duy trì hiệu quả tối đa khi đạp xe, bất kể bạn đang đạp xe trên địa hình nào. Có nhiều mẹo để bạn có thể biết cách chỉnh đề xe đạp để bạn có thể chinh phục các địa hình một cách dễ dàng nhất.
Cách chỉnh đề xe đạp khi di chuyển
Khi bắt đầu, nếu bạn muốn biết cách căn chỉnh đề xe đạp dễ dàng hơn khi leo núi hoặc chuyển đổi địa hình. Chuyển xích lên líp nào để xe đạp nhẹ hơn, nhanh hơn và phù hợp với địa hình. Những địa hình khác nhau sẽ yêu cầu cách chỉnh đề xe đạp khác nhau nhằm giúp bạn có được trải nghiệm tốt nhất khi sử dụng. Những đại hình như đường thẳng đến dốc cao sẽ có những số thích hợp để xe có thể di chuyển mà không gặp quá nhiều khó khăn.
Khi bạn chuyển số, hãy tiếp tục đạp nhưng hãy thả lỏng bàn đạp, đặc biệt là trên đường đồi—nếu bạn đạp mạnh hoặc nếu bạn ngừng đạp hoàn toàn, xích có thể bị trượt hoặc tuột ra khi di chuyển.
Số mà những xe đạp thường sử dụng nhất là cấp số trung, những đĩa líp ở phía trung tâm thường phù hợp nhất đối với những đại hình bằng phẳng, không có quá nhiều đoạn dốc hay sỏi đá. Điều này sẽ cho phép bạn chuyển số dễ dàng trước khi chuyển sang các bánh răng lớn hơn. Nếu bạn không chắc chắn đang ở số phù hợp với địa hình hay không, bạn có thể (cẩn thận) nhìn xuống phía sau hoặc tốt nhất là nên dựa vào cảm nhận vì chúng sẽ cho bạn biết khi nào mình cần phải biết cách chỉnh đề xe đạp để có thể di chuyển đỡ mất sức hơn. Muốn biết mình đang ở số nào thực ra rất đơn giản, bạn chỉ cần nhìn vị trí của xích xe đang nằm ở líp số mấy cả phía trước lẫn phía sau, hoặc nhìn trên tay đề vì chúng có ghi các số.
Khi bạn đã nắm rõ cách chỉnh đề xe đạp, bạn có thể bắt đầu có thể sử dụng những bộ số khác nhau tùy vào từng địa hình mà không phải lo lắng khi xe có quá nhiều số. Khi lên dốc hoặc gặp gió ngược, tốt nhất nên sử dụng líp nhỏ hoặc những đĩa giữa ở gạt đĩa và líp lớn ở phía sau. Khi xuống dốc, tốt nhất bạn nên sử dụng dây xích phía trước lớn hơn và nhiều bánh răng phía sau nhỏ hơn. Khi đi trên địa hình bằng phẳng, tốt nhất nên sử dụng dây xích ở giữa hoặc lớn phía trước và nhiều loại bánh răng phía sau.
Ngoài ra trong khi thực hành cách chỉnh đề xe đạp hay cân nhắc cẩn thận nếu bạn không muốn xảy ra tình trạng chéo sên, đó là tình trạng khi phía trước xích nằm ở đĩa lớn nhất nhưng phía sau lại nằm ở vị trí líp nhỏ nhất. Điều này không chỉ gây hại cho các thành phần trong bộ chuyển động mà còn hạn chế việc lựa chọn số vì phải chuyển chúng về vị trí trung tâm. Trong một số trường hợp, bạn sẽ nghe thấy tiếng ồn khi xe đang trong tình trạng chéo sên. Đây là lcus bạn nên xem xét việc tìm hiểu về cách chỉnh đề xe đạp để thoát khỏi tình trạng này.
Tay đề trái — cách chỉnh đề xe đạp để chuyển xích giữa các đĩa
Tay đề trái là bộ phận điều khiển gạt đĩa, giúp di chuyển xích giữa các vòng xích được gắn vào đùi đĩa xe. Biết cách chỉnh đề xe đạp trước hay chuyển số giữa các bánh răng phía trước tạo ra thay đổi đáng kể hơn đối với tốc độ và lực đạp so với phía sau, điều này rất hữu ích khi bạn lên và xuống đồi.
Bằng cách đẩy cần gạt về phái trong, gạt đĩa sẽ làm việc của chúng là đẩy dây xích lên một vòng xích lớn hơn — bánh răng cũng lớn hơn, đòi hỏi lực đạp mạnh hơn. Cách chỉnh đề xe đạp để vào số khó hơn sẽ cần nhiều lực hơn để đạp, nhưng bạn sẽ di chuyển xa hơn sau mỗi lần đạp. Chỉ đẩy cần nhỏ bên trong vào trong sẽ kéo dây xích xuống vòng xích nhỏ hơn — một bánh răng dễ dàng hơn khi đạp vì cần ít lực đạp hơn. Điều này giúp việc đạp xe dễ dàng hơn nhưng bạn sẽ không di chuyển được xa hoặc nhanh bằng khi di chuyển trên các bánh răng lớn.
Sử dụng vòng xích nhỏ hơn hoặc bánh răng đơn giản nhất khi đạp lên dốc. Sử dụng vòng xích lớn hơn hoặc bánh răng cứng nhất khi bạn đang xuống dốc.
Tay phải— cách chỉnh đề xe đạp để chuyển xích giữa các líp
Cách chỉnh đề xe đạp khi di chuyển đối với tay đề phải sẽ gồm cần gạt giúp xe chuyển số giữa các bánh răng phía sau. Trong hệ thống bánh răng, bánh răng có kích thước nhỏ hơn sẽ tương đương với việc phải đạp nhiều vòng hơn, nhanh hơn và bánh răng lớn hơn là bánh răng giúp bạn đi nhanh hơn vì chúng có chu vi vòng đạp lớn hơn.
Bằng cách đẩy toàn bộ cần gạt bên phải vào trong, bộ phận trật bánh phía sau sẽ chuyển xích sang bánh răng lớn — một bánh răng giúp di chuyển dễ dàng hơn nhưng đạp chậm hơn. Đẩy cần nhỏ hơn bên trong vào trong sẽ chuyển xích sang bánh răng nhỏ hơn — bánh răng ít hơn nhưng nhanh hơn.
Cách chỉnh đề xe đạp để tránh tình trạng chéo sên
Chéo sên là một thuật ngữ dùng để chỉ việc xe của bạn đang thuộc một trong hai tình trạng sau:
LỚN/LỚN: Sên đang ở vị trí đĩa lớn với líp lớn
NHỎ/NHỎ: Sên đang ở vị trí đĩa nhỏ kết hợp với líp nhỏ
Ở những vị trí này, xích bị kéo căng một góc có thể gây hư hỏng hệ thống truyền động theo thời gian. Ngoài ra, dây xích có thể bị trượt hoặc khiến bánh lệch phía trước phát ra tiếng ồn và hoạt động không bình thường. Cách chỉnh đề xe đạp để thoát khỏi trình trạng này là bạn hãy lên hoặc xuống từng số một cho đến khi vị trí xích thẳng hàng.
Lời khuyên khi chỉnh đề xe đạp
Khi bạn biết chỉnh đề xe đạp thì việc sang số khá đơn giản. Nhưng như chúng tôi đã nói, luôn có cách để cải thiện quá trình căn chỉnh đề. Hãy làm theo các mẹo sau để nắm rõ cách chỉnh đề xe đạp chuyên nghiệp:
- Giữ cho hệ thống chuyển số của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất. Căng dây xích đúng cách và giữ cho các bộ phận chuyển động sạch sẽ, được bôi trơn và bảo trì định kỳ.
- Đạp trong lúc chuyển số. Xe đạp của bạn sẽ không chuyển số nếu bạn không bắt đầu đạp.
- Đừng chuyển số khi đang căng thẳng. Thay vì chuyển số giữa chừng khi leo dốc, hãy thử đoán trước và giảm số trước khi bắt đầu leo lên dốc. Điều này đảm bảo rằng dây xích có độ căng tối thiểu, dẫn đến việc chuyển số dễ dàng hơn.
- Mỗi lần chỉ chuyển 1-2 số thôi. Việc thay đổi giữa các bánh răng có khoảng cách rộng (ví dụ: chuyển từ số 8 sang số 1) trong thời gian quá ngắn có thể khiến xích bị trượt hoặc thậm chí đứt hẳn.
- Điều chỉnh bộ chuyển số của bạn cho phù hợp. Hầu hết các cần số đều có thể được định vị để phù hợp nhất với kích thước bàn tay và tư thế lái xe của bạn. Hãy đạp thử vài vòng để tìm ra vị trí đặt tay phù hợp, sau đó di chuyển hoặc xoay cần số cho phù hợp. Sẽ rất hợp lý khi xem xét điều này trước khi bạn bắt đầu cuộc khám phá đầu tiên.
Nếu bạn là người mới tìm hiểu sâu về cách chỉnh đề xe đạp thì chúng tôi thật lòng khuyên bạn nên luyện tập trước. Ban đầu, việc biết cách chuyển số trên xe đạp có thể khó khăn. Tuy nhiên, không có điều gì là không thể, không ngừng cố gắng học hỏi thì mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn. Chúng tôi tin rằng không mất nhiều thời gian, bạn sẽ biết cách chỉnh đề xe đạp khi di chuyển để đạt được tốc độ cao nhất đồng thời tiết kiệm năng lượng nhất.
>> Nguồn tham khảo:
Tags: Cách chỉnh đề xe đạp
